Mean Streets

Το Mean Streets δεν αποτελεί την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Martin Scorsese, αποτελεί όμως την πρώτη που εμπεριέχει, έστω και σε ενίοτε ακατέργαστη μορφή, τα συστατικά στοιχεία του κινηματογραφικού του σύμπαντος. Πρόκειται περισσότερο για ταινία κλίματος όπου η αυθεντική καταγραφή ενός μικροκόσμου έχει περισσότερο βάρος από την ανέλιξη της πλοκής. Στην προκειμένη περίπτωση ο εν λόγω μικρόκοσμος είναι αυτός των μικροκακοποιών της Little Italy στο Manhattan και με σπάνια διεισδυτικότητα και αυθεντικότητα αποτυπώνονται οι βασικές παράμετροι γύρω από τους οποίους περιστρέφεται ο βίος των βασικών χαρακτήρων της ταινίας: σεβασμός στους πρεσβυτέρους της κοινότητας, συνέπεια στις ατομικές υποχρεώσεις ιδιαίτερα έναντι των υπολοίπων μελών και τήρηση του άρρητου ηθικού κώδικα που τοποθετεί την κοινότητα ως τοποτηρητή των ενεργειών του ατόμου. Οποιαδήποτε εκούσια απόκλιση από τους θεσμοθετημένους κανόνες τιμωρείται και εκεί έγκειται το δίλημμα και το πρόβλημα του κεντρικού ήρωα της ταινίας που σχετίζεται φιλικά με δύο οιoνεί απόκληρούς της.
Ο χαρακτηριστικά Σκορσεζικός κεντρικός χαρακτήρας διακατέχεται από μια καθολικής προέλευσης ενοχή η οποία δεν εκπορεύεται από κάποιες συγκεκριμένες ενέργειές του αλλά είναι σύμφυτη της ύπαρξής του (όπως και του Jake La Motta στο Raging Bull). Ο δρόμος που διαβαίνει για την πραγμάτωση της προσωπικής του εξιλέωσης έχει ως επίκεντρο την διάσωση του ανεξέλεγκτα αυθόρμητου φίλου του από τη μήνιν της κοινότητας, η οποία εξοργίζεται με την περιφρόνηση που διαρκώς αυτός επιδεικνύει απέναντι στους κώδικές της. Η επιλογή του αυτή πηγάζει από αγνό ενδιαφέρον για τον φίλο του ή είναι ένα όχημα για την επίτευξη της εσωτερικής του γαλήνης; Παραλλήλα η σχέση του με μια κοπέλα που επιθυμεί διακαώς την απόδραση από τον ασφυκτικό περίβολο της κοινότητας θέτει σε κίνδυνο την πραγμάτωση του δικού του μικροοράματος που πραγματοποιείται όμως μέσα στην κοινότητα και δεν είναι άλλο από τη διεύθυνση ενός εστιατορίου.
Η στάση της ταινίας απέναντι στην κοινότητα αλλά και στον κεντρικό ήρωα είναι αμφίθυμη. Η ματιά του Scorsese είναι διαυγής και συνάμα υπόηχα κριτική καθώς με λεπτές πινελιές αποτυπώνεται ο παρωχημένος στα όρια του ρατσισμού απομονωτισμός της ιταλοαμερικάνικης κοινότητας. Η γραφή είναι γεμάτη παλμό και ξεχυλίζει από ενέργεια αν και ενίοτε παρεκτρέπεται σε στυλιστικές υπερβολές. Η πτώση και ο εξοστρακισμός του ήρωα δεν δίνεται με την ίδια δύναμη και πληρότητα που διακρίνει τις επόμενες ταινίες του, ωστόσο η αυθεντικότητα και η δύναμη της γραφής του μεγάλου αυτού δημιουργού είναι αισθητά παρούσες σε αυτήν την πρώτη του σημαντική δημιουργία.