The Bourne Ultimatum
Η τρίτη συνέχεια της σειράς συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο της δεύτερης, διατηρώντας στο ακέραιο τα υψηλά στάνταρ που έθεσε ο ικανότατος Paul Greengrass αντικαθιστώντας τον ρουτινιέρη Doug Liman, σκηνοθέτη της πρώτης ταινίας. Ο Greengrass με τις δύο αυτές ταινίες έθεσε πολύ ψηλά τον πήχυ για τα χολυγουντιανά action movies. Οι σκηνές δράσης που στήνει αποτελούν υπόδειγμα κινηματογράφησης ελεγχομένου χάους, ο ρυθμός είναι φρενήρης και τα σκηνοθετικά του ευρήματα καταιγιστικά. Καθεμία από τις δύο ταινίες περιλαμβάνει τουλάχιστον μια σκηνή ανθολογίας, στην συγκεκριμένη η σκηνή της παρακολούθησης του Bourne και του δημοσιογράφου στο Waterloo Station όπου άψογα και με απρόσμενη αληθοφάνεια αποτυπώνεται η παντοδυναμία των συστημάτων παρακολούθησης των μυστικών υπηρεσιών. Η πλοκή είναι εντελώς δευτερεύουσα στην ταινία και ουσιαστικά αποτελεί συνέχεια της αναζήτησης των πρωταιτίων της κατάστασης του, πάσχοντος από αμνησία, ήρωα. Πρόκειται εν ολίγοις για μια ακόμη περίπτωση όπου το δημιούργημα στρέφεται εναντίον των Frankenstein που το δημιούργησαν και ο Greengrass κάνει μερικές έξυπνες αναφορές στον κλασσικό αυτό μύθο. Η αξία του έργου όμως πηγάζει κυρίως από την κινηματογράφηση.
O Greengrass έφερε όντως κάτι καινούργιο στην παραδοσιακή ταινία δράσης με την κινηματογράφηση αποκλειστικά σε φυσικούς χώρους, τον περιορισμό στο ελάχιστο δυνατό των κλισέ (απουσία ερωτικής ιστορίας, αυτάρεσκων ατακών κοκ) και των εξεζητημένων set-pieces. Εδώ η ανέλιξη των δρώμενων υπακούει την λογική μιας αλυσωτής αντίδρασης της οποίας τα επιμέρους στάδια δύσκολα μπορούν να προβλεφθούν, δίνοντας στο θεατή την ψευδαίσθηση του αυθορμήτου και του ρευστού. Ουσιαστικά πρόκειται για αντιστροφή της πατέντας που εισήγαγαν πριν από τριάντα περίπου χρόνια οι Lucas και Spielberg. O Greengrass, ενώ διατηρεί την φιγούρα του άτρωτου ήρωα, αφαιρεί την φαντασμαγορία, την επιτήδευση της κατασκευής και τη μυθοποίηση. Δεν χτίζει υπερντεκόρ αλλά αξιοποιεί τα ήδη υπάρχοντα. Ο ήρωας του δεν χρησιμοποιεί υπερσύγχρονα αυτοκίνητα, υπερηχητικά τζετ και ελικόπτερα αλλά τρένα, λεωφορεία,μετρό και απλά Ι.Χ. Στο σύμπαν της ταινίας, πλην του κεντρικού χαρακτήρα, όλοι οι υπόλοιποι είναι αναλώσιμοι και τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο. Η επιρροή αυτού του νεότευκτου στυλ στα υπόλοιπα action movies αναμένεται να διευρυνθεί περισσότερο στο μέλλον -ήδη το Casino Royal αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Και οι δύο ταινίες του Greengrass κατατάσσονται αναμφίβολα στα καλύτερα action-movies των τελευταίων είκοσι χρόνων, μια φορμαλιστική απόλαυση με υψηλές δόσεις αδρεναλίνης.
12 σχόλια:
Μακάριος υπόλοιπος κόσμος που έχει ήδη δει το τρίτο μέρος της καλύτερης περιπέτειας των καιρών μας.
Θα επιστρέψω μόλις το δω.
Μην το χάσεις φίλε zubi. Εδώ θά'μαστε....
Ποπό, κάτι χάνω. Θαύμασα τον ρυθμό και των δύο ταινιών, αλλά μέχρι εκεί. Τι διθύραμβοι είναι αυτοί καλέ; Δεν είχα ενθουσιαστεί καθόλου τότε θυμάμαι. Τα σχόλιά σας όμως και (ελπίζω) η τρίτη συνέχεια θα με ωθήσουν σε επαναπροβολή.
Αχιλλέα, το συμβατικό πρώτο μέρος δεν είναι του Greengrass και όσα έγραψα παραπάνω δεν αναφέρονται σ' αυτό. Δεν σου έκανε καμία εντύπωση το στυλ του δεύτερου; Γιατί καθαρά στυλιστική είναι η απόλαυση που προσφέρει (αν και οι βολές εναντίον της CIA είναι αρκετά εύστοχες)...
Μου έχει μείνει ο δύσκολος να επιτευχθεί συνδυασμός καταιγιστικής δράσης και σωστής αίσθησης του ρυθμού. Ναι, θα το έλεγα καλογυρισμένο. Αλλά μου είχε φανεί τόσο ανούσιο...
Αχιλλέα με εκπλήσσεις! Ένας φαν του Ταραντούλα (sic) πώς μπορεί να χαρακτηρίζει ανούσιο ένα καθαρά φορμαλιστικό δημιούργημα ατόφιας δράσης; Και δεν είναι περισσότερο ανούσιο από το πολυδιαφημισμένο Three Days of the Condor ...
Δεν είναι τυχαία περίπτωση περιπέτειας, ο Greengrass κλείνει αρκετές φορές το μάτι στον υποψιασμένο και απαιτητικά δύσπιστο θεατή. Πρόσεξε για παράδειγμα στο δεύτερο μέρος την τελική σκηνή στη Ρωσία με την κοπέλα. Υπάρχει και subtext μέσα σε όλη αυτήν την καταιγίδα.
Καλά, με έψησες. Θα ελέγξω. Ωστόσο, δεν βλέπω πουθενά την ομοιότητα με τον QT. Δεν μένει στη φόρμα ο τελευταίος, η άρρωστη σινεφιλία του είναι ακόμα πιο εμφανής στη θεματική του. Και, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, δεν ασχολείτο και τόσο με ταινίες δράσης..
Ανέφερα τον QT καθώς θεωρώ τις ταινίες του απολαυστικές μεν, ανούσιες δε (το Death Proof δεν ανήκει σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες). Δεν θεωρώ την σινεφιλική αυτοαναφορικότητα ικανή από μόνη της να στοιχειοθετήσει στιβαρό περιεχόμενο, οπότε βλέπω QT μόνο για την ηδονή της φόρμας που ορισμένες φορές είναι αρκετή.
Περί Greengrass, χαίρομαι που τουλάχιστον θα του δώσεις μια δεύτερη ευκαιρία. Δεν πρόκειται για περίπτωση κενοβάμωνος σκηνοθέτη, έχει σαφή και οξεία αντίληψη της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας, και πιστέυω ότι και στο μέλλον δεν θα με διαψεύσει. Ίδωμεν.
Κοίτα, το ότι ο Greengrass είναι ικανότατος τεχνικά σκηνοθέτης, είναι οφθαλμοφανέστατο. Το απέδειξε με τη βιρτουόζικη φετινή του πτήση. Ωστόσο, με αφορμή αυτό το έργο, αμφισβητώ την κοινωνική του οξύνοια. Ίσως και να υπερεκτίμησε τον εαυτό του, αλλά αυτή η ξεκάθαρη ηρωωοποίηση των επιβατών αυτού του αεροπλάνου ήταν ο μοναδικός μάλλον στόχος του. Σε σημείο εκνευρισμού. Ξέρω θα διαφωνήσουν πολύ, ίσως να αποδεικνύομαι πιο συντηρητικός από τον ίδιο τον Greengrass αλλά το όλο εγχείρημα μου φάνηκε φτηνό.
Ανήκω προφανώς στην κατηγορία των διαφωνούντων καθώς βρήκα πανέξυπνο τον τρόπο που ο Greengrass χειρίστηκε το καυτό θέμα του στο United 93. Aπέφυγε κάθε ηρωοποίηση και άσκησε έμμεση κριτική στις ενέργειες του κατεστημένου και στην μετέπειτα κυβερνητική εκμετάλλευση του γεγονότος (π.χ. η ταινία ξεκάθαρα δείχνει ότι οι τρομοκράτες έκαναν λάθο υπολογισμό και αυτός είναι ο πραγματικός λόγος που το αεροσκάφος δεν έπεσε στο Καπιτώλιο και όχι η αυτοθυσία των επιβατών του).
Καλά βρε αθεόφοβε προβοκάτορα της Βαλτικής, ρουτινιέρης ο Λίμαν;
Θεέ μου δεν αντέχω πια αυτές τις διαφωνίες!
Μετά πήρες το heavy medication που σου έγραψα και συνήλθες μιλώντας σωστά για τον Greengrass που κάποια στιγμή πρέπει να κάνει την μεγάλη ταινία του.
Ωραιότατα ερεθιστικό κείμενο.
Για τον Liman τι παραπάνω να πω; Η φιλμογραφία του τα λέει όλα και δυστυχώς εξαιτίας του δεν θα αγοράσω την DVD κασετίνα με τα Bourne. Πάντως αναγνωρίζω ότι είναι καλύτερος από τον αγαπητό σου Ron Howard!
Mου άρεσε η προσφώνησή σου! Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια φίλε μου (ακόμη να ψηφίσεις;)
Δημοσίευση σχολίου