Αmerican Cinema in the 80s

Συνεχίζοντας με το ίδιο βιολί, ιδού και τα διαβόητα 80s....

	Year	Nominated for Best Director Οscar	Remarks
1	1981	Hugh Hudson - Chariots of Fire	(0) Ασήμαντη τηλεταινία
2		Louis Malle - Atlantic City	(1) Στιβαρό και διεισδυτικό πορτρέτο της αμερικάνικης κοινωνίας
3		Mark Rydell - On Golden Pond	(0) Γεροντίστικο μελό
4		Steven Spielberg - Raiders of the Lost Ark	(0) Διασκεδαστικό και χορταστικό pop-corn
5		Warren Beatty Reds	(2) Σπουδαίο έπος, σπανίζουσας πολυπρισματικότητας
6	1982	Sidney Lumet - The Verdict	(1) Πρότυπο δικαστικό δράμα
7		Wolfgang Petersen - Das Boot	(1)Πρωτότυπο και κλειστοφοβικό πολεμικό δράμα
8		Sydney Pollack - Tootsie	(0) Συμπαθητική κομεντί, δίχως όμως τη βιτριολική σπιρτάδα ενός Billy Wilder
9		Steven Spielberg - E.T. the Extra-Terrestrial	(0) Aκατάλληλο για ενηλίκους και διαβητικούς
10		Richard Attenborough Gandhi	(0)Συμβατικό κινηματογραφικά, όχι όμως ανούσιο και αδιάφορο έπος
11	1983	Bruce Beresford - Tender Mercies	(0) Άλλο ένα κονσερβαρισμένο δράμα, γεμάτο συντηρητικά
12		Ingmar Bergman - Fanny and Alexander	(2) Από τα αριστουργήματα του κορυφαίου Ίνγκμαρ
13		Mike Nichols - Silkwood	(0) Άτολμη ταινία καταγγελίας με πολύ καλή κεντρική ερμηνεία
14		Peter Yates - The Dresser	(0) Ρεσιτάλ ερμηνειών σε μια καθαρά θεατρικών καταβολών ταινία
15		James L. Brooks Terms of Endearment	(0)Aπονευρωμένο μελό με μόνη αναλαμπή την ερμηνεία του Jack
16	1984	Woody Allen - Broadway Danny Rose	(1)Λιτός, χιουμοριστικός και ουσιαστικός Woody
17		Robert Benton - Places in the Heart	(0) Λίγο ανώτερο από το σύνηθες επίπεδο ανθρωπιστικών δραμάτων
18		Roland Joffé - The Killing Fields	(1)Η σχεδόν ντοκυμαντερίστικη απεικόνιση της κτηνωδίας υπερβαίνει τα παρωχημένα πλαίσια μιας ταινίας καταγγελίας
19		David Lean - A Passage to India	(2) Εξαίσια υπαινικτική αποτύπωση της πολιτισμικής σύγκρουσης
20		Miloš Forman Amadeus	(2) Ίσως η μοναδική αξιόλογη ταινία για έναν μεγάλο μουσουργό
21	1985	Hector Babenco - Kiss of the Spider Woman	(0) Εξαιρετικές ερμηνείες, κάπως άτολμη κινηματογράφηση
22		John Huston - Prizzi's Honor	(0) Άνευρη και επίπεδα σκηνοθετημένη ταινία από τον μεγάλο Χιούστον
23		Akira Kurosawa - Ran	(2) Επικό αριστούργημα, μοναδικής πλαστικότητας
24		Peter Weir - Witness	(1) Ασυνήθιστο αστυνομικό θρίλερ
25		Sydney Pollack Out of Africa	(0) Αισθητική Safari Park και διαφήμισης Marlboro σε ένα καλογυαλισμένο μελό
26	1986	Woody Allen - Hannah and Her Sisters	(2) Εξαίρετος Woody
27		James Ivory - A Room with a View	(1) Καλλιεπής ανατομία του βικτωριανού πουριτανισμού
28		Roland Joffé - The Mission	(0) Μεγάλη χαμένη ευκαιρία αξιοποίησης ενός πρωτότυπου θέματος
29		David Lynch - Blue Velvet	(2) Ιδιοφυές φιλμ, μοναδικής ευρηματικότητας
30		Oliver Stone Platoon	(0)Απλοϊκό και σχηματικό πολεμικό φιλμάκι
31	1987	John Boorman - Hope and Glory	(1) Ζωντανό και ειλικρινές πορτρέτο της παιδικής ηλικίας
32		Lasse Hallström - My Life as a Dog	(1) Aξιοσημείωτα αυθεντικό πορτρέτο της παιδικής ηλικίας
33		Norman Jewison - Moonstruck	(0) Άλλος ένας εκπρόσωπος της χρυσής μετριότητας
34		Adrian Lyne - Fatal Attraction	(0) Γκροτέσκο και επιδερμικό θρίλερ
35		Bernardo Bertolucci The Last Emperor	(2)Μεγαλόπνοο και εμβριθές έπος
36	1988	Charles Crichton - A Fish Called Wanda	(1) Η πιο αστεία κωμωδία της δεκαετίας
37		Mike Nichols - Working Girl	(0) Απίστευτα αφελές ρομάντζο
38		Alan Parker - Mississippi Burning	(0)Aυτο-υπονομευτικά υπερστιλβωμένο εργάκι καταγγελίας
39		Martin Scorsese - The Last Temptation of Christ	(0) Το έργο ζωής του Marty δεν ευοδώθηκε
40		Barry Levinson Rain Man	(0)Ανόητη εκδοχή του E.T. για ενηλίκους
41	1989	Woody Allen - Crimes and Misdemeanors	(2) Οι ηθικές επιλογές στο μικροσκόπιο του Γούντυ
42		Kenneth Branagh - Henry V	(1) Προσεγμένη διασκευή του Σαιξπηρικού έργου
43		Jim Sheridan - My Left Foot	(0) Φοβερή η κεντρική ερμηνεία, ουδέτερη η ταινία
44		Peter Weir - Dead Poets Society	(2)Υπέροχη δημιουργία του Peter Weir
45		Oliver Stone Born on the Fourth of July	(0) Μετριότατη ταινία καταγγελίας
46	1990	Francis Ford Coppola - The Godfather: Part III	(2) Ταιριαστό κλείσιμο της μνημειώδους τριλογίας
47		Stephen Frears - The Grifters	(1) Γλαφυρή απεικόνιση του σύγχρονου αμοραλισμού
48		Barbet Schroeder - Reversal of Fortune	(0) Ενδιαφέρον δικαστικό δράμα
49		Martin Scorsese - Goodfellas	(2) Σπουδαίος Marty
50		Kevin Costner Dances with Wolves	(1) Σχηματικό μεν, όμορφο δε, Western

Τελικό Άθροισμα: 37
Σκορ Αμερικάνικων Ταινιών: 23

American cinema in the 70s

Αποφάσισα να προχωρήσω σε ένα παράτολμο και μάλλον ανώφελο πείραμα. Θα προσπαθήσω να κάνω μια αποτίμηση των τριών τελευταίων δεκαετιών του αμερικάνικου κινηματογράφου χρησιμοποιώντας ως οδηγό τις ταινίες που είχαν προταθεί κάθε χρονιά για Όσκαρ Σκηνοθεσίας. Κάθε ταινία θα βαθμολογείται στην κλίμακα 0-2, όπου το 2 σημαίνει ότι πρόκειται για κλασσική δημιουργία, άξια της όποιας φήμης της, 1 για ταινία που είναι αναμφίβολα αξιόλογη αλλά όχι απαραίτητα και αδιαφιλονίκητο αριστούργημα, ενώ το 0 αναφέρεται σε ταινίες, όχι απαραίτητα μέτριες ή κακές, αλλά που δεν πιστεύω ότι έχουν θέση σε μια δεκάδα, πόσο μάλλον πεντάδα, με τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς.
Μερικές μεθοδολογικές παρατηρήσεις προκειμένου να προλάβω τυχόν ενστάσεις/αντιρρήσεις:

1. Η ακόλουθη λίστα δεν έχει απόλυτη σημασία παρά σχετική. Σίγουρα υπάρχουν πάμπολλες κλασσικές ταινίες που δεν προτάθηκαν σε κάθε δεκαετία, ωστόσο έκανα την παραδοχή ότι οι αβλεψίες και οι αστοχίες της Ακαδημίας είναι, τηρουμένων των αναλογιών, ισοκατανεμημένες χρονικά. ¨Ετσι, λ.χ., δεν υπάρχει κάποιος αποχρών λόγος η Ακαδημία να αγνόησε περισσότερα αριστουργήματα στην δεκαετία του 80 από ότι στη δεκαετία του 90, εκτός και αν κάποιος προσκομίσει στοιχεία για αυξημένη άνοια μεταξύ των μελών της στην επίμαχη περίοδο.
   
2. Οι βαθμοί των 50 καταγεγραμμένων ταινιών θα αθροίζονται και θα αφαιρούνται από το τελικό άθροισμα οι μη αμερικάνικες ταινίες. Νικήτρια θα αναδειχτεί η δεκαετία με το μεγαλύτερο αναλογούν σκορ.
3. Επέλεξα το Οσκαρ Σκηνοθεσίας γιατί θεωρώ το Όσκαρ Καλύτερης ταινίας εντελώς αναξιόπιστο και περισσότερο δέσμιο εξωκινηματογραφικών σκοπιμοτήτων.
4. Έιναι αυτονόητο ότι αυτές δεν είναι απαραίτητα και οι καλύτερες ταινίες της κάθε δεκαετίας, σίγουρα όμως δεν είναι και απορριπτέες. Με ενδιαφέρουν κυρίως οι συγκρίσεις και όχι οι απόλυτες κατατάξεις. Γι' αυτές υπάρχουν π.χ. οι λίστες του AFI. Θέλω να εξακριβώσω κατά πόσο θα επαληθευτούν οι κυρίαρχες αντιλήψεις για την ανωτερότητα του σινεμά των 70s έναντι των επομένων δεκαετιών.
5. Παρακαλώ να μην λάβετε τοις μετρητοίς τα μονολεκτικά μου σχόλια (επαναλαμβάνω ότι 0 δεν σημαίνει απαραίτητα σκουπίδι). Αυτό που θα επιχειρήσω , αν και δεν ξέρω αν θα μπορέσω να το καταφέρω, είναι να εφαρμόσω συνεπή και σταθερά κριτήρια ανά δεκαετία. Περιμένω τα πυρά σας σε κάθε περίπτωση!
   

	Year	Nominated for Best Director Οscar	Remarks
1	1971	Peter Bogdanovich - The Last Picture Show	(2) Το τέλος μιας εποχής μέσα από μια εξαίρετα κλασσική γραφή
2		Norman Jewison - Fiddler on the Roof	(0) Ανούσιο και φλύαρο musical
3		Stanley Kubrick - A Clockwork Orange	(2) Εφιαλτική εικόνα της ανθρώπινης βαρβαρότητας
4		John Schlesinger -Sunday Bloody Sunday	(1) Μια άμεσα συντονισμένη με την εποχή της, αυθεντική είκονα των ανθρωπίνων σχέσεων
5		William Friedkin The French Connection	(1) Ο ρεαλισμός εισβάλλει και στο είδος της αστυνομικής ταινίας
6	1972	John Boorman - Deliverance	(2) Η σύγκρουση φύσης/πολιτισμού δοσμένη με υποβλητική δύναμη
7		Francis Ford Coppola - The Godfather	(2) A movie you can't refuse
8		Joseph L. Mankiewicz - Sleuth	(1) Μπαρόκ τερτίπια και ευφάνταστα παίγνια
9		Jan Troell - The Emigrants	(1) Στιβαρό κοινωνικό σινεμά δίχως δημαγωγικές κορόνες
10		Bob Fosse Cabaret	(0) Κιτσάτο μιούζικαλ με την αποκρουστική Lisa Minnelli
11	1973	Ingmar Bergman - Cries and Whispers	(2) Kατάδυση στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής
12		Bernardo Bertolucci - Last Tango in Paris	(2) Κατάδυση στο άδυτο του ανθρωπίνου πόνου
13		William Friedkin - The Exorcist	(2) Ο τρόμος ξεκινάει από τον νατουραλισμό
14		George Lucas - American Graffiti	(0) Νοσταλγικές πλακίτσες για αιωνίους έφηβους
15		George Roy Hill The Sting	(1) Υποδειγματικές ερμηνείες και ευφυέστατα παιχνίδια ενηλίκων
16	1974	John Cassavetes - A Woman Under the Influence	(2) Κατάθεση ψυχής από τον αμερικάνο Bergman
17		Bob Fosse - Lenny	(1) Αντισυμβατική βιογραφία με δικό της στίγμα
18		Roman Polanski - Chinatown	(2)Η πολιτική ταινία ως φιλμ νουάρ
19		François Truffaut - La Nuit américaine	(0) Συμπαθές μεν, αλλά όχι ο αντιπροσωπευτικότερος Truffaut
20		Francis Ford Coppola The Godfather Part II	(2) Η μεγάλη μαφιόζικη οικογένεια του καπιταλισμού
21	1975	Robert Altman - Nashville	(0) Η πιο υπερεκτιμημένη, επιφανειακή και εξυπνακίστικη ταινία του σπουδαίου Άλτμαν
22		Federico Fellini - Amarcord	(0) O κρυπτοσυντηρητισμός της νοσταλγίας
23		Stanley Kubrick - Barry Lyndon	(2) Υπάρχει ωραιότερη εικαστικά ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου;
24		Sidney Lumet - Dog Day Afternoon	(2) Διαχρονικό σχόλιο για την καταστολή της εξουσίας
25		Miloš Forman One Flew Over the Cuckoo's Nest	(2) Έξοχη αντιεξουσιαστική αλληγορία από τον Μίλος Φόρμαν
26	1976	Ingmar Bergman - Face to Face	(2) Αθάνατε Ινγκμαρ
27		Sidney Lumet - Network	(2)Ποιός έχει ανάγκη από τους τηλεπροφήτες;
28		Alan J. Pakula - All the President's Men	(1)Πρότυπο στιβαρής και υπέυθυνης προσέγγισης ενός επίκαιρου γεγονότος
29		Lina Wertmüller - Seven Beauties	(0) ¨Ενα αφόρητα κακόγουστο αστείο
30		John G. Avildsen Rocky	(0) Aυτό το έχει δει κανείς;
31	1977	George Lucas - Star Wars	(0)H ταινία που έθεσε τα θεμέλια της μαζικής σινέ-αποχαύνωσης
32		Herbert Ross - The Turning Point	(0) Αδιάφορο
33		Fred Zinnemann - Julia	(1) Καλογυρισμένο ρομάντζο
34		Steven Spielberg - Close Encounters of the Third Kind	(0)Ερασιτεχνικό και αφελέστατο εργάκι
35		Woody Allen Annie Hall	(2) H εμφάνιση ενός σπουδαίου δημιουργού
36	1978	Woody Allen - Interiors	(0) Άστοχη αμερικάνικη version του Cries and Whispers
37		Hal Ashby - Coming Home	(1) Ο Hal Ashby ανοίγει τον χορό του Βιετνάμ
38		Warren Beatty, Buck Henry - Heaven Can Wait	(0) Ποιός το θυμάται σήμερα;
39		Alan Parker - Midnight Express	(0) Αίσχος
40		Michael Cimino The Deer Hunter	(2) Τελετουργικά δοσμένη απώλεια της αθωότητας
41	1979	Francis Ford Coppola - Apocalypse Now	(2) Η καρδιά του σκότους βρίσκεται στην Ανατολή
42		Bob Fosse - All That Jazz	(2) Το 8 1/2 σε μιούζικαλ εκδοχή
43		Edouard Molinaro - La Cage aux Folles	(0)Έλεος με αυτές τις σχιζοφρενικές επιλογές
44		Peter Yates - Breaking Away	(0) Ενδιαφέρον έργο αν και ξεχασμένο.
45		Robert Benton Kramer vs. Kramer	(0) Η επιτομή της χρυσής και καλοστημένης μετριότητας
46	1980	David Lynch - The Elephant Man	(0)Σίγουρα όχι ο καλύτερος Lynch
47		Roman Polanski - Tess	(2) Υπόδειγμα διασκευής λογοτεχνικού έργου
48		Richard Rush - The Stunt Man	(0) Σίγουρα όχι τόσο καλό για να σταθεί σε οποιαδήποτε ετήσια πεντάδα
49		Martin Scorsese - Raging Bull	(2)Θέλει ερώτημα για μια από τις καλύτερες ταινίες από καταβολής κινηματογράφου;
50		Robert Redford Ordinary People	(1)Σίγουρα ανώτερο από το σύνηθες επίπεδο της χρυσής μετριότητας

Τελικό Άθροισμα: 52
Σκορ Αμερικάνικων Ταινιών: 42

Dead Zone

Μια από τις πρώτες mainstream εξορμήσεις του David Cronenberg, ο οποίος διασκευάζει εδώ ένα μυθιστόρημα του γνωστού λαϊκού διασκεδαστή Stephen King. O ήρωας της ταινίας, ένας συνεσταλμένος φιλόλογος, πέφτει κατόπιν ατυχήματος σε κώμα. Συνέρχεται μετά από πέντε χρόνια και ανακαλύπτει ότι διαθέτει μια επιπλέον αίσθηση που του επιτρέπει να διαβλέπει στιγμιότυπα από το παρελθόν, αλλά και το μέλλον, όσων προσώπων αγγίζει. Ο Cronenberg παραμερίζει τον ανεκδοτολογικό χαρακτήρα της πλοκής και εστιάζει στην μοναξιά του (αντί)ήρωα, ο οποίος νιώθει σταδιακά όλο και πιο αποκομμένος από την υπόλοιπη ανθρωπότητα και οδηγείται, έχοντας χάσει όσα σήμαιναν κάτι γι' αυτόν προτού του ατυχήματος, σταδιακά στην καταστροφή. Το χάρισμα που απέκτησε επιδεινώνει την αποξένωσή του, καθώς ο ίδιος δεν κατατρυχόταν ουδέποτε από μεγαλομανείς φιλοδοξίες που τώρα, μέσω του χαρίσματός του, θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν. Ο Cronenberg, συνεπικουρούμενος από την εκπληκτική ερμηνεία του θαυμασίου Christopher Walken, καταφέρνει να πλάσει μια ψυχρή ατμόσφαιρα κατ' αντιστοιχία με τον εσωτερικό κόσμο του ήρωα, προσδίδοντας στο έργο μια ενότητα ύφους που διαπερνά τον επεισοδιακό χαρακτήρα της πλοκής. Χωρίς να συγκρίνεται με τις πιο προσωπικές και απόλυτα ελεγχόμενες ταινίες του σκηνοθέτη, η ταινία εμπεριέχει πολλές από τις εμμονές του και είναι διανθισμένη με το χαρακτηριστικό του ύφος και την σχολαστικότητα που τον διακρίνει (λ.χ. ο διάκοσμος του δωματίου του δολοφόνου που χωρίς λόγια αποτυπώνει όλο το ιστορικό του). Aναμφίβολα μια από τις καλύτερες ταινίες που έχουν γίνει με αφορμή ένα μυθιστόρημα του Stephen King.

Fury

Πρώτη (1936) αμερικανική ταινία του κορυφαίου Fritz Lang με το εξής θέμα: Ένας αθώος λυντσάρεται κατόπιν παρεξηγήσεως από ένα οργίλο όχλο σε μια μικρή κωμόπολη και τελικά θεωρείται επισήμως νεκρός. Ωστόσο αυτός καταφέρνει να γλυτώσει και σχεδιάζει μεθοδικά στα κρυφά την εκδίκησή του. Εύκολα αναγνωρίζει κανείς δύο από τα βασικά μοτίβα του έργου του Λανγκ: αυτό της ανεξέλεγκτης παράκρουσης της μάζας όπου η ατομικότητα υποχωρεί μπροστά σε μια αχαλίνωτα ορμέμφυτη συλλογικότητα (όπως και στο Μ), και αυτό της εκδίκησης όπου το θύμα μέσω της δίψας του για εκδίκηση διαβρώνεται ψυχικά προσλαμβάνοντας χαρακτηριστικά των εχθρών του. Ο Λανγκ αποτυπώνει περίφημα με θαυμαστή οικονομία τη σταδιακή εξέγερση της μάζας, αποτυπώνοντας την νοσηρή ψυχοσύνθεσή της, δίνοντας ταυτόχρονα ένα οξύ κοινωνικό σχόλιο για την αμερικάνικη κοινωνία της δεκαετίας του 30, όπου ακόμη τέτοιες ενέργειες ήταν συνήθεις. Λιγότερο επιτυχημένα αντιμετωπίζεται το θέμα της εκδίκησης, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς τις μετέπειτα ταινίες του Λανγκ (Big Heat, Rancho Notorious), κυρίως λόγω της σχηματικότητας του σεναρίου και των παρεμβάσεων του studio που επέβαλαν και ένα άστοχα μελοδραματικό φινάλε. Το μεγάλο ταλέντο του σκηνοθέτη υπερνικά αυτές τις δυσκολίες και δίνει μια συναρπαστική ταινία, η οποία χωρίς να αποτελεί την κορωνίδα της αμερικάνικης περιόδου του σκηνοθέτη, αποτελεί μια στέρεη πρώτη εισαγωγή σ' αυτήν. Κάποτε πρέπει να εκλείψει η κλισέ άποψη ότι η γερμανική περιόδος του Λανγκ είναι ανώτερη της αμερικανικής και τα πλείστα διαμάντια που άφησε ο σκηνοθέτης στην εικοσαετή παραμονή του στο Hollywood, όπου περιθωριοποιήθηκε και κατέληξε να γυρίζει σχεδόν αποκλειστικά b-movies, αποτελούν περίτρανη απόδειξη της σημασίας της αμερικανικής περιόδου του.

Rebecca

Η πρώτη αμερικάνικη ταινία του Alfred Hitchcock, αν και δεν πρόκειται μια από τις αγαπημένες του ("Rebecca is not a Hitchcock picture. It's more a novelette" λέει χαρακτηριστικά στον Truffaut), καθώς η δαμόκλειος σπάθη του παραγωγού David O. Selznick δέσποζε καθόλη τη διάρκεια των γυρισμάτων, φέρει τη σφραγίδα της ιδιοφυΐας του. Η ιστορία μιας πτωχής, αφελούς και άβουλης αμερικανίδας που παντρεύεται έναν μελαγχολικό ζάμπλουτο άγγλο αριστοκράτη και μετακομίζει στη γοτθικής μεγαλοπρέπειας έπαυλη που κρύβει πολλά ένοχα μυστικά και κινδύνους, μεταφορικούς και κυριολεκτικούς, είναι διανθισμένη από τις βασικές παραμέτρους του έργου του. Ο κυκλοθυμικός ήρωας, που σε μια στιγμιαία έκρηξη αυθορμητισμού νυμφεύεται την αντιδιαμετρικά διαφορετική από αυτόν ηρωίδα, αδυνατεί να αποδεχτεί οποιαδήποτε αλλαγή και απόκλιση της ηρωίδας από την αρχική εικόνα που είχε σχηματίσει όταν την πρωτογνώρισε, καθώς κάτι τέτοιο θα σηματοδοτήσει ενδεχόμενη χειραφέτησή της από αυτόν και ενδεχόμενη συμπόρευση στα σκοτεινά μονοπάτια με την αποθανούσα προηγούμενη γυναίκα του, τη Rebecca. Ο Hitch αναπλάθει στην εντέλεια ένα κόσμο γεμάτο ένοχα μυστικά, ανομολόγητα πάθη, ευνουχιστικές μητρικές φιγούρες (αξέχαστη η δεσποτική οικονόμος Judith Anderson -σίγουρα μια από τις δυνατότερες φιγούρες του κακού που έδωσε ποτέ ο Master) και με μια διάχυτη ατμόσφαιρα αδιόρατης καταπίεσης και μετασχηματισμένης σεξουαλικότητας. Η διφορούμενη σχέση του πρωταγωνιστικού ζεύγους, η σταδιακή επικυριαρχία του πνέυματος της νεκρής Rebecca στους ήρωες, οι νεκροφιλικές τάσεις της οικονόμου είναι παράμετροι της ταινίας που, παρόλα τα εμπόδια της λογοκρισίας, καταφέρνουν να εισχωρήσουν στην ιστορία κυρίως χάρη στην αμιγώς κινηματογραφική υπαινικτικότητα του Hitch, ο οποίος αν δεν ήταν δέσμιος των επιταγών της μυθιστορηματικής πλοκής (τα τελευταία 30 min είναι σαφώς πεζότερα από ό,τι είχε ακολουθήσει προκειμένου να κλείσει "ομαλά" η ιστορία, στρογγυλεύοντας τις αιχμές της και κάνοντας τον ήρωα λιγότερο αμφίθυμο), θα είχε δώσει ακόμη ένα από τα απόλυτα αριστουργήματά του, σαν αυτά που απλόχερα έδωσε στο υπόλοιπο της καρίερας του. Παραμένει, ωστόσο, άλλη μια μνημειώδης δημιουργία, επιδεχόμενη πολλαπλών αναγνώσεων, με πληθώρα μεγαλοφυϊών σκηνών (λ.χ. οι σκηνές στο δωμάτιο της Rebecca) από αυτόν τον ακρογωνιαίο λίθο του κινηματογράφου.

Cronenberg vs Lynch

Υποθέτω ότι δεν χρειάζονται περαιτέρω συστάσεις για το αναπόφευκτο της σύγκρουσης.

Όροι ψηφοφορίας:

Α. Επιλογή μέχρι 5 ταινιών συνολικά από τη φιλμογραφία τους με την επιπλέον δυνατότητα μιας αρνητικής ψήφου.
Β. Ξεχωριστή κάλπη για τον δημιουργό που γενικά προτιμάτε.


Η κάλπη θα κλείσει στις 16/9, γύρω στα μεσάνυχτα. Οι προτιμήσεις μου αυτή τη φορά θα δημοσιοποιηθούν λίγο πριν το κλείσιμο της κάλπης.

The Bourne Ultimatum

Η τρίτη συνέχεια της σειράς συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο της δεύτερης, διατηρώντας στο ακέραιο τα υψηλά στάνταρ που έθεσε ο ικανότατος Paul Greengrass αντικαθιστώντας τον ρουτινιέρη Doug Liman, σκηνοθέτη της πρώτης ταινίας. Ο Greengrass με τις δύο αυτές ταινίες έθεσε πολύ ψηλά τον πήχυ για τα χολυγουντιανά action movies. Οι σκηνές δράσης που στήνει αποτελούν υπόδειγμα κινηματογράφησης ελεγχομένου χάους, ο ρυθμός είναι φρενήρης και τα σκηνοθετικά του ευρήματα καταιγιστικά. Καθεμία από τις δύο ταινίες περιλαμβάνει τουλάχιστον μια σκηνή ανθολογίας, στην συγκεκριμένη η σκηνή της παρακολούθησης του Bourne και του δημοσιογράφου στο Waterloo Station όπου άψογα και με απρόσμενη αληθοφάνεια αποτυπώνεται η παντοδυναμία των συστημάτων παρακολούθησης των μυστικών υπηρεσιών. Η πλοκή είναι εντελώς δευτερεύουσα στην ταινία και ουσιαστικά αποτελεί συνέχεια της αναζήτησης των πρωταιτίων της κατάστασης του, πάσχοντος από αμνησία, ήρωα. Πρόκειται εν ολίγοις για μια ακόμη περίπτωση όπου το δημιούργημα στρέφεται εναντίον των Frankenstein που το δημιούργησαν και ο Greengrass κάνει μερικές έξυπνες αναφορές στον κλασσικό αυτό μύθο. Η αξία του έργου όμως πηγάζει κυρίως από την κινηματογράφηση.
O Greengrass έφερε όντως κάτι καινούργιο στην παραδοσιακή ταινία δράσης με την κινηματογράφηση αποκλειστικά σε φυσικούς χώρους, τον περιορισμό στο ελάχιστο δυνατό των κλισέ (απουσία ερωτικής ιστορίας, αυτάρεσκων ατακών κοκ) και των εξεζητημένων set-pieces. Εδώ η ανέλιξη των δρώμενων υπακούει την λογική μιας αλυσωτής αντίδρασης της οποίας τα επιμέρους στάδια δύσκολα μπορούν να προβλεφθούν, δίνοντας στο θεατή την ψευδαίσθηση του αυθορμήτου και του ρευστού. Ουσιαστικά πρόκειται για αντιστροφή της πατέντας που εισήγαγαν πριν από τριάντα περίπου χρόνια οι Lucas και Spielberg. O Greengrass, ενώ διατηρεί την φιγούρα του άτρωτου ήρωα, αφαιρεί την φαντασμαγορία, την επιτήδευση της κατασκευής και τη μυθοποίηση. Δεν χτίζει υπερντεκόρ αλλά αξιοποιεί τα ήδη υπάρχοντα. Ο ήρωας του δεν χρησιμοποιεί υπερσύγχρονα αυτοκίνητα, υπερηχητικά τζετ και ελικόπτερα αλλά τρένα, λεωφορεία,μετρό και απλά Ι.Χ. Στο σύμπαν της ταινίας, πλην του κεντρικού χαρακτήρα, όλοι οι υπόλοιποι είναι αναλώσιμοι και τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο. Η επιρροή αυτού του νεότευκτου στυλ στα υπόλοιπα action movies αναμένεται να διευρυνθεί περισσότερο στο μέλλον -ήδη το Casino Royal αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Και οι δύο ταινίες του Greengrass κατατάσσονται αναμφίβολα στα καλύτερα action-movies των τελευταίων είκοσι χρόνων, μια φορμαλιστική απόλαυση με υψηλές δόσεις αδρεναλίνης.

This is England

H τελευταία αυτή ταινία του άγγλου σκηνοθέτη Shane Meadows επιβεβαιώνει το ταλέντο του στην δημιουργία άμεσων, αληθινών χαρακτήρων και στην γλαφυρή απεικόνιση ενός περιθωριακού μικρόκοσμου. Η δράση της ταινίας λαμβάνει χώρα το καλοκαίρι του 1983 σε κάποια ανώνυμη υποβαθμισμένη κωμόπολη και εστιάζει στη σχέση ενός δωδεκάχρονου με μια ομάδα skinhead και την συνεπακόλουθη μύησή του στις ακραία ξενοφοβικές βιαιότητές τους. Η χρονική επιλογή δεν είναι τυχαία. Η Θατσερική λοιμική βρίσκεται στο αποκορύφωμά της, ο κοινωνικός ιστός έχει διαρραγεί ανεπανόρθωτα και η βία σταδιακά φαντάζει ως ο μοναδικός τρόπος έκφρασης ατόμων και ομάδων που η ίδια η κοινωνία έχει ωθήσει στο περιθώριο. Παράλληλα ο κρατικά εξαγνισμένος εθνικισμός βρίσκεται στο απόγειό του μεσούντος του πολέμου των Φώκλαντ, η επιτυχής έκβαση του οποίου εδραίωσε την παντοδυναμία του άτεγκτου ατομικισμού.
Ο Meadows αποφεύγει ένα ευρύ κοινωνικό πορτρέτο εστιάζοντας αποκλειστικά στο γκρουπ των skinhead και στον μικρόκοσμό του. Με προσεκτική χαρακτηρολογία καταγράφει τη διαβρωτική επιρροή του εθνικισμού και του συνεπακόλουθου ρατσισμού στις αντιλήψεις και στις σχέσεις των ηρώων, δίνοντας μερικές αξιοσημείωτης έντασης συγκρούσεις, δίχως να καταντά ούτε στιγμή γραφικός ή απλοϊκός. Χάρη στον απόλυτο έλεγχο των εκφραστικών του μέσων που διαθέτει, καταφέρνει να καταστήσει τον θεατή κοινωνό των δρώμενων ώστε να διαισθανθεί τον ασφυκτικό κλοιό που σταδιακά εγκλωβίζει τον δωδεκάχρονο ήρωα. Η τελική διέξοδος που δίνεται μπορεί να λειτουργεί συμβολικά αλλά δεν έχει την ίδια πειθώ με τις σκηνές που προηγήθηκαν, ωστόσο αυτό είναι δευτερεύον μπροστά στην συνολική δύναμη της ταινίας που συναντά το σινεμά του Alan Clarke (Made in Britain ) και του Mike Leigh (Meantime), φέρνοντας τον δημιουργό της στην πρώτη εκλεκτή γραμμή των άγγλων σκηνοθετών.

My Darling Clementine

Πρόκειται για ένα από τα χαρακτηριστικότερα γουέστερν της πρώτης περιόδου του Tζων Φορντ. Ο σπουδαίος αυτός ποιητής της Άγριας Δύσης διακατεχόταν ακόμη από ανεπιφύλακτο οπτιμισμό για την κατάκτηση της δύσης και τη σταδιακή μετατροπή της ερήμου σε κήπο, την τελική κατίσχυση του πολιτισμού έναντι της βαρβαρότητας και της αναρχίας. Η "πρόοδος" που επιφέρει ο εποικισμός της δύσης αντιμετωπίζεται εδώ εξ' ολοκλήρου με θετικά πρόσημα και δίχως έμφαση στις παράπλευρες συνέπειές της, με τις οποίες θα καταπιαστεί στα επόμενα και πληρέστερα έργα του. Στην ταινία φορείς του αναγκαίου εκπολιτισμού της δύσης είναι τόσο ο ακέραιος προασπιστής της νομιμότητας και των θεσμών σερίφης Wyatt Earp, ένας από τους θρύλους της αμερικάνικης (μυθ)ιστορίας, όσο και η εκλεπτυσμένη δασκάλα Clementine της οποίας η μελλοντική συμβολή στην εδραίωση των θεσμών διαμέσου της Παιδείας είναι ενδεχομένως σημαντικότερη και ανθεκτικότερη από αυτή του Earp. Εξ' ου και στην ταινία η Clementine αποτελεί περισσότερο ένα σύμβολο, ένα ιδανικό του οποίου η διάδοση είναι υψίστης σημασίας για την τιθάσευση της άγριας ανθρώπινης φύσης, και λιγότερο ένας χαρακτήρας όπως ο Wyatt Earp και ο μοναδικός Doc Holliday, ο μόνος που έχει διασχίσει και τους δύο αντικρουόμενους κόσμους.
Ο Φορντ αφηγείται την ιστορία του λιγότερη έμφαση στην πλοκή και περισσότερη στην επισήμανση μικρολεπτομερειών και στη λεπτή, αλλά διεξοδική, χαρακτηρολογία. Πρόκειται περισσότερο για μια μικρογραφία μιας πλευράς της Άγριας Δύσης παρά για μια ιστορία εκδίκησης με φόντο αυτή. Στην ταινία αφθονούν σκηνές με στιγμιότυπα της καθημερινότητας, ασήμαντα καθ' αυτά μεμονωμένα που, όμως, συλλογικά αποκτούν σημασία στην ανασύσταση του μικρόκοσμου που επιχειρεί και επιτυγχάνει ο Φορντ. Ο Φορντ είναι ίσως ο πιο εικαστικός των κλασσικών σκηνοθετών Γουέστερν και, παρά το γεγονός ότι η ταινία εμπεριέχει εμβόλιμες σκηνές γυρισμένες από άλλα χέρια κατά παραγγελία του διαβόητου Darryl Zanuck, καταφέρνει να δώσει ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα γουέστερν της χρυσής εποχής του Χολυγουντ, το οποίο χωρίς να διαθέτει την πολυπλοκότητα των αντιστοίχων του Howard Hawks, εμπεριέχει μερικές από τις ομορφότερες στιγμές του είδους.

The Simpsons Movie

Ο υποφαινόμενος, όντας δέσμιος εδώ και 17 περίπου χρόνια της γοητείας της σειράς, αδυνατεί να προσεγγίσει κριτικά την μεγάλου μήκους ταινία Τhe Simpsons Movie. Μια σειρά που διαρκεί τόσα πολλά χρόνια είναι αδύνατο να ρέει δίχως διακυμάνσεις τόσο αναφορικά με την οξύτητα του χιούμορ όσο και με την ευρηματικότητα των θεμάτων της. Θα ήταν άδικο λοιπόν να απαιτούσε κανείς η πρώτη, ελπίζω, μεγάλου μήκους ταινία να ξεπερνά τα καλύτερα και ανατρεπτικότερα επεισόδια της σειράς. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, ωστόσο η ταινία απέχει εξίσου από τις πιο αδύναμες στιγμές της σειράς και εμπεριέχει ορισμένα από τα καλύτερα αστεία της. Η μετάβαση από το εικοσάλεπτο στο ογδοντάλεπτο προϋποθέτει την ύπαρξη ενός αφηγηματικού σκελετού και ενός κεντρικού θέματος το οποίο, κατ' αναλογία με τις πρακτικές της σειράς, πηγάζει από την επικαιρότητα. Στην προκειμένη περίπτωση το κεντρικό θέμα είναι η πλήρης αδιαφορία του Springfield, γενικά, και του αμετανόητα χοντρόπετσου μπουνταλά Homer, ειδικά, για τις περιβαντολλογικές συνέπειες των ενεργειών τους. O κεντρικός άξονας που υφαίνεται γύρω από την προσπάθεια εξιλέωσης των Simpsons για τις καταστρεπτικές πράξεις τους αποκλίνει κάπως από το γνωστό κλίμα της σειράς όπου συνήθως κυριαρχούν τα αναρχικά γκαγκς με επίκεντρο όλους τους χαρακτήρες της σειράς. Εδώ οι τελευταίοι δυστυχώς παραγκωνίζονται από την οικογένεια προς χάρη της αφήγησης και η ταινία χάνει κάτι από το ανατρεπτικό χιούμορ της σειράς, η δύναμη της οποίας βρίσκεται λιγότερο στη σατιρική της αιχμή (που εν γένει είναι αρκετά στρογγυλεμένη σε σύγκριση με το ανεπανάληπτο Futurama ) παρά στα συγγενή με το πνεύμα των Max Brothers γκαγκ. Είθε, μετά την εμπορική επιτυχία του εγχειρήματος, το πολυαναμενόμενο sequel να είναι πιο ελεύθερο μορφικά και πιο ελευθέριο χιουμοριστικά με μεγαλύτερους ρόλους για τους Monty Burns, Smithers και Barney the drunk.