Broken Links

Στο έπος της φυλακής ονόματι "Τhe Shawshank Redemption", ο γηραιός κατάδικος Brooks αποφυλακίζεται αθέλητα μετά από 50 χρόνια διαμονής και εντάσσεται σε ένα πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης. Η αποτυχία όμως είναι πλήρης, καθώς λίγες μέρες μετέπειτα αυτοκτονεί δηλώνοντας ότι δεν άντεχε τον κανονικό κόσμο διότι τον φόβιζε. Γι' αυτόν ο κανονικός κόσμος ήταν αυτός που ζούσε τα προηγούμενα 50 χρόνια, όλα τα βιώματά του, οι χαρές και οι λύπες του, οι φίλοι του και οι εχθροί του παρέπεμπαν σ' αυτόν τον κλειστό μικρόκοσμο, ο οποίος ήταν πλέον άρρηκτα δεμένος με το είναι του. Ο εξωτερικός κόσμος ξόρκισε την αυστηρή επανάληπτικότητα στην οποία ήταν καταδικασμένος όλα αυτά τα χρόνια ο βίος του, αλλά συνάμα κατέλυσε και ένα σημαντικό ποσοστό της ύπαρξης του. Η ύπαρξη δεν διαμορφώνεται σε ένα κοινωνικό κενό ερήμην προσώπων και καταστάσεων όπως τα βακτήρια σε κάποιον δοκιμαστικό σωλήνα, αλλά βρίσκεται σε μια διαρκή διαλεκτική σχέση με όλα αυτά σε βαθμό που απότομες μεταβολές μπορούν να οδηγήσουν στην ακύρωσή της.

Πόσο άραγε διαφέρει η περίπτωση του Brooks από αυτή ένος συνηθισμένου ανθρώπου; Ο μικρόκοσμος είναι σίγουρα εκ πρώτης όψεως διαφορετικός και ενδεχομένως ευρύτερος, στις περισσότερες δε περιπτώσεις περιχαρακώνει και ασφαλίζει την ύπαρξη με την βεβαιότητα του οικείου και μια καινούργια σελίδα για άλλους αποτελεί πρόκληση ή ευσεβή πόθο, ενώ για ορισμένους κάτι απευκταίο. Το σίγουρο είναι ότι κάθε ριζική αλλαγή του μικρόκοσμου, ακόμη και αν γίνεται ενσυνείδητα και εγκυμονεί πολλές προσδοκίες, δεν αφήνει τον ψυχισμό του ανθρώπου ατσαλάκωτο. Η επιλεκτική λειτουργία της μνήμης φροντίζει τη διαρκή ανάκληση εξιδανικευμένων καταστάσεων, γεγονότων, σχέσεων και προσώπων του παρελθόντος (δηλαδή της προηγούμενης σελίδας) μεγεθύνοντας έτσι το άχθος που θα επιφέρει η επικείμενη, λόγω αλλαγής, απώλειά τους. Κατά πόσο είναι εφικτή μια ευδόκιμη καινούργια πορεία άνευ του άλγους που προξενεί η απώλεια της παλιάς;

The Treasure of Sierra Madre

H ταινία αυτή του John Huston αποτελεί μια από τις πληρέστερες και δυνατότερες κινηματογραφικές καταγραφές της διαβρωτικής επίδρασης του πλούτου στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Οι τρεις κεντρικοί χαρακτήρες, πλάνητες στο ημιπαρθένο Μεξικό, αναζητούν μια διέξοδο από τις βιοποριστικές αναγκαιότητες της υπάρξής τους και μετατρέπονται σε χρυσοθήρες στα ακόμη ανεκμετάλλευτα και άγονα βουνά του Μεξικού. Η δυνατότητα για πλουτισμό που τους ανοίγεται μετά την ανεύρεση της χρυσής φλέβας θα τους θέσει σε μια οριακή κατάσταση όπου η βαθύτερη φύση του καθενός θα προβάλει στην επιφάνεια. Με νομοτελειακή ακρίβεια η απληστία που κυριεύει τον Humphrey Bogart μεγεθύνεται όσο τα εν δυνάμει κέρδη πολλαπλασιάζονται, καθώς δεν υπάρχει ανώτατο όριο στην ικανοποίηση των αμιγώς ηδονιστικών και καταναλωτικών ονείρων του. Η φιλαργυρία καλλιεργεί την καχυποψία και δηλητηριάζει τις σχέσεις του με τους συντρόφους του που έχουν μια αρκετά πιο μετρημένη και προσγειωμένη σχέση με το χρήμα, αντιμετωπίζοντάς το περισσότερο ως μέσο παρά ως αυτοσκοπό. Ως εκ τούτου τόσο ο θυμόσοφος γέροντας Walter Huston, όσο και ο ρομαντικός νέος Tim Holt θα βγουν τελικά κερδισμένοι από τη διαδικασία παρά τις αντίθετες ενδείξεις, μια νίκη που συντελείται σε συνειδησιακό και όχι σε υλικό επίπεδο και που αποτυπώνεται άψογα στο δικαίως διάσημο φινάλε της ταινίας.
Άψογα δομημένη μυθιστορηματική αφήγηση με λεπτή χαρακτηρολογική εμβάθυνση και αξέχαστες ερμηνείες συνθέτουν μια από τις αντιπροσωπευτικότερες και καλύτερες ταινίες του ακαταπόνητου θαλασσόλυκου της οθόνης John Huston.

The Hitcher

H cult ταινία του Roger Harmon, που δεν πρέπει να συγχέεται με το πρόσφατο remake, λειτουργεί άψογα ως θρίλερ με αλληγορικές προεκτάσεις. Η υπόθεσή του αρχετυπικά απλή: αφελής νεαρός διανύει οδικώς μεγάλη απόσταση και αποφασίζει να πάρει μαζί του μετά από οτοστοπ τον αυτοκαταστροφικό παράφρονα Ρούντγκερ Χάουερ που του κάνει τη ζωή κόλαση. Προφανώς η δομή της ιστορίας προσφέρεται για πλείστες σκηνές καταδίωξης και σασπένς στην ερειπωμένη αμερικάνικη ζούγκλα της ασφάλτου και η ταινία ανταποκρίνεται επάξια σε αυτή της την αποστολή, χαρακτηριζόμενη από ευρηματική επιλογή χώρων που δίνουν την εντύπωση πόλεων-φαντάσματα και λιτών, αλλά αποτελεσματικών, σκηνών δράσης.

Το πιο ενδιαφέρον ωστόσο στοιχείο της είναι η φιγούρα του θύτη που ερμηνεύεται υποδειγματικά από τον Ρούντγκερ Χάουερ. Έρχεται από το πουθενά (από την Disneyland όπως λέει ο ίδιος στους αστυνομικούς) και δεν επιθυμεί την εξόντωση του νεαρού, αλλά το ακριβώς αντίθετο. Θέλει ο νεαρός να ανδρωθεί επαρκώς ώστε να μπορέσει να βρει ο ίδιος το θάρρος να τον εξοντώσει. Είναι εμφανής η απογοήτευσή του όσο ο νεαρός αδυνατεί να πράξει κάτι τέτοιο και αυτό τον οδηγεί στο να γίνεται όλο και πιο προκλητικός, θέτοντας εν τέλει τον νεαρό σε μια οριακή δοκιμασία επιλογής, σε μια από τις αντιπροσωπευτικότερες σκηνές της ταινίας. Η σχεδόν υπερφυσική δυνατότητα που έχει να παραμένει ασύλληπτος και πάντα στη σκιά του διωκόμενού του μας κάνει να αρχίσουμε να αμφιβάλλουμε για την αληθινή υπόσταση αυτού του χαρακτήρα. Πρόκειται άραγε για υπαρκτό πρόσωπο ή για μια ενσάρκωση μιας ενδεχόμενης, καταπιεσμένης, σκοτεινής πλευράς του εαυτού του νεαρού που είναι απαραίτητο να εξουδετερωθεί προκειμένου αυτός να επανακτήσει την ψυχική του ηρεμία; Αποτελεί μήπως μια έκφανση μιας σχιζοειδούς προσωπικότητας και όλη η πάλη του νεαρού δεν είναι παρά μια μεταφορική πάλη επικράτησης; Η κινηματογράφηση, αν και δεν υιοθετεί την υποκειμενική ματιά του νεαρού, φροντίζει ο νεαρός να είναι παρόν σε όλες τις σκηνές του έργου με σκηνή κλειδί, κατά τη γνώμη μου, προς την κατεύθυνση της συγκεκριμένης ερμηνείας, εκείνη στο Μοτέλ όπου ο Ρούντγκερ Χάουερ ξαπλώνει προς στιγμή δίπλα στο σκοτεινό αντικείμενο του πόθου του ήρωα. Βέβαια σαφής απάντηση ουδέποτε δίνεται, κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε την ταινία, και μπορεί ο καθένας να δώσει τη δική του ερμηνεία. Αν έλειπαν κάποιες μεμονωμένες εύκολες σεναριακές λύσεις, θα μπορούσαμε να μιλάμε περί μικρού αριστουργήματος.

The Ruling Class

H ταινία αυτή του Peter Medak, γυρισμένη το 1972, αποτελεί μια άκρως βέβηλη και αιρετική σάτιρα της αγγλικής αριστοκρατίας. To ιδιάζον στοιχείο της αγγλικής αριστοκρατίας είναι ότι πέρα από τον πλούτο, είναι εφικτή η μεταβίβαση στους απογόνους και πολιτικού αξιώματος, αυτού της συμμετοχής στην Βουλή των Λόρδων που αποτελεί το ανώτερο τμήμα του αγγλικού κοινοβουλίου (αυτή η δυνατότητα περιορίστηκε με νόμο του 1999, χωρίς ωστόσο να καταργηθεί εντελώς). Με αφορμή την κληροδοσία του αξιώματος στον σχιζοφρενή γιο ενός βαρύγδουπου και αντιδραστικού Λόρδου εξαιτίας αιφνιδίου θανάτου του τελευταίου, στήνεται μια ανηλεής σάτιρα της φύσης και των αξιών που πρεσβεύει η αρτηριοσκληρωτική αριστοκρατία. Ο άσωτος υιός γίνεται ευκολότερα αποδεκτός από τους ομότιμούς του ως φορέας της αντίδρασης, της τιμωρίας και του θανάτου, παρά ως αλαφροΐσκιωτος και άκακος κήρυκας της ειρήνης και της αγάπης. Το καθαρά βρετανικό σενάριο απαιτεί ιδαίτερη εξοικειώση με το περιώνυμο χιούμορ προκειμένου να γίνει πλήρως αντιληπτό και συνοδεύεται από μια εξίσου αναρχική σκηνοθεσία, που σε αρκετά σημεία προαναγγέλει το ύφος των Monty Python. Εξαίρετος ο Πητερ Ο' Τουλ σε μια από τις καλύτερες στιγμές της καριέρας του. Μια αυτοπαρωδική ορισμένες στιγμές μαύρη κωμωδία που της αξίζει ανεπιφύλακτα ο τίτλος του cult classic.

Bad Guys

Χωρίς αβανταδόρικες φωτογραφίες, δίνω ένα εφήμερο TOP 5 κινηματογραφικών κακών. Το βασικό κριτήριο που ακολούθησα στην επιλογή ήταν αυτό της απώθησης και επειδή συνήθως αυτά που μας απωθούν αποτελούν μετατοπισμένες εκφάνσεις τις πραγματικότητας, έπεται οτι οι κακοί μου είναι μάλλον συνηθισμένοι τύποι και όχι οι bigger than life κακοί που συνήθως κοσμούν τις οθόνες. Ως εκ τούτου, δυσκολεύτηκα αρκετά προκειμένου να καταλήξω στις παρακάτω επιλογές που όλες, ωστόσο, με έκαναν να ασφυκτιώ όσο εμφανίζονταν στην οθόνη και να προσμένω μια κάποιας μορφής κάθαρση (με την έννοια της οποίας κάποιος σκηνοθέτης της ακόλουθης λίστας αποφασίζει να παίξει ζηλεύοντας τη δόξα των ηρώων του).

1. Nurse Mildred Ratched (One Flew Over the Cuckoo's Nest)
2. Carol (Oleanna)
3. Tα καλόπαιδα του Funny Games
   
4. Ssgt. Williams (Τhe Hill)
5. Amon Goeth (Schindler's list)

Όποιες παρατηρήσεις, συμπληρώσεις και αντιρρήσεις από τους συνήθεις υπόπτους θα συμβάλουν, δίνοντας μου νέα πρότυπα, στο να γίνω (ακόμη) χειρότερος.

Les Anges exterminateurs

Συνήθως αποφεύγω να γράφω για αποτυχημένες ταινίες, ωστόσο στην προκειμένη περίπτωση το οφείλω στον γείτονα Auto Focus εν είδει συμπληρώματος στο σχετικό σχόλιό του. Η ταινία αυτή του Jean-Claude Brisseau αφηγείται την ιστορία ενός μεσόκοπου σκηνοθέτη που προσπαθεί μέσω της επόμενης ταινίας του να εξερευνήσει τις ρίζες της γυναικείας ηδονής και αναζητά επίδοξες και τολμηρές συλφίδες πρόθυμες να τον ακολουθήσουν στα avant-garde πειράματά του. Αλλά λόγω αφέλειας, βλακείας ή ηδονοβλεπτικής προδιάθεσης κάνει λάθος casting και τρώει τα μούτρα του, όπως και ο Brisseau που καταφέρνει να μετατρέψει ένα αβανταδόρικο θέμα σε μια ανιαρή ακολουθία κοινότυπων διαλόγων, αδιάφορων ερωτικών σκηνών, αναληθοφανών καταστάσεων και ανέπνευστων σκηνοθετικών λύσεων.

12 Angry Men

Οι Δώδεκα Ένορκοι, όπως είναι γνωστή στην Ελλάδα η πρώτη ταινία του Sidney Lumet, ενός πολύμορφου δημιουργού του οποίου η υπερπαραγωγικότητα του έχει στερήσει τη δυνατότητα σοβαρής αναγνώρισης από την κυρίαρχη κριτική που παραμένει προσκολλημένη στις ενίοτε περιοριστικές επιταγές της auteur theory, αρχίζει με μια τετράλεπτη σεκάνς: η κάμερα ξεκινάει έξω από τους πυλώνες του δικαστηρίου, περνάει στο εσωτερικό του, κατευθύνεται προς το θόλο και σταδιακά προσγειώνεται σε μια από τις δικαστικές αίθουσες όπου ένας εμφανώς κουρασμένος δικαστής ανακοινώνει στους 12 ενόρκους ότι η απόφαση για την ενοχή η όχι του κατηγορουμένου επαφίεται πλεόν αποκλειστικά στα χέρια τους και έχουν την ευθύνη να τον καταδικάσουν, που ισοδυναμεί με άμεση εκτέλεση, ή να τον αθωώσουν σε περίπτωση βάσιμων αμφιβολιών. Η σεκάνς κλείνει με ένα ντραγιερικό κοντινό πλάνο στο πρόσωπο του κατηγορουμένου, στο οποίο είναι ανάγλυφη η ανημποριά της αναμονής, ενώ στο βάθος του πλάνου τα έδρανα των ενόρκων είναι πλέον κενά, οι ένορκοι έχουν αποσυρθεί για τις διαβουλεύσεις τους και μαζί τους ευθύς αμέσως ο θεατής θα τους ακολουθήσει και θα γίνει και αυτός κοινωνός σε μια ανεπανάληπτη διαδικασία αναζήτησης της αλήθειας.

Βασικό εργαλείο για την αναζήτηση της αλήθειας είναι ο Λόγος και η χαρακτηρολογία των ενόρκων αντανακλά την εξοικείωση αντιπροσωπευτικών κοινωνικών ομάδων με τη χρήση αυτού. Έτσι υπάρχουν μεταξύ αυτών δύο διανοούμενοι που έχουν αντιδιαμετρική προσέγγιση του θέματος της ενοχής ή όχι αλλά που μοιράζονται την αίσθηση της μοναδικότητας τους Λόγου ως μέσου προσέγγισης της αλήθειας, άλλοι που η καθημερινή βιοπάλη με τις πρακτικές της επιταγές τους έχει υποχρεώσει να μην πολυασχολούνται πέραν του αναγκαίου με τέτοια ζητήματα θεωρώντας τα πολυτέλεια, άλλοι που περιφρονούν τη διαβούλευση προς χάριν της ενστικτώδους αντίδρασης, άλλοι που είναι δέσμιοι των προκαταλήψεών τους και παραμένουν πεισματικά αδιαπέραστοι στα κελεύσματα της Λογικής, άλλοι που οι εσωτερικοί τους δαίμονες τους θολώνουν την κρίση και τους μετατρέπουν σε επικίνδυνους εξτρεμιστές και άλλοι που είναι απλά φοβισμένοι άνθρωποι που μη θέλοντας να συγκρουστούν με την κυρίαρχη πλειοψηφία αποφεύγουν να αναλάβουν κάποια ευθύνη. Το ζήτημα της ανάληψης της ατομικής ευθύνης ως αναγκαία προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της δικαιοσύνης αποτελεί βασικό θέμα της ταινίας και διαπερνά όλη τη σταδιακή μεταστροφή των ενόρκων.

Ο Lumet είχε στα χέρια του ένα σπουδαίο σενάριο, μοναδικής λογικής συνέπειας και χαρακτηρολογικής ευκρίνειας, που το αξιοποίησε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Παρόλο που σχεδόν όλη η ταινία διαδραματίζεται σε ένα δωμάτιο, χρησιμοποιεί με τον πιο ταιριαστό τρόπο όλα τα εκφραστικά μέσα που διαθέτει και δεν δίνει σε καμία περίπτωση την αίσθηση της θεατρικής στατικότητας. Κοντινά πλάνα, καδραρίσματα που συμπληρώνουν το διάλογο και παράγουν επιπλεόν νοήματα, μοντάζ, φακοί, φωτογραφία και πάνω από όλα μοναδικές ερμηνείες συνθέτουν μια αριστουργηματική κινηματογραφική κατάθεση πάνω στην αναγκαιότητα της προσωπικής ευθύνης για την εκλογίκευση της πραγματικότητας και την συνεπακόλουθη προσέγγιση της αλήθειας.

Sunrise: A Song of Two Humans

Με αυτό το αθάνατο αριστούργημα καθαρού κινηματογράφου, ο Murnau συνθέτει μια οπτικοακουστική συμφωνία πάνω στα αρχετυπικά μοτίβα του παράφορου ερωτικού πειρασμού, της σύγκρουσης του πάθους με τη συνείδηση, την αντιδιαστολή της εξοχικής ελεγχόμενης γαλήνης με τους ξέφρενους και γεμάτους εκπλήξεις ρυθμούς της πόλης, και την ιερότητα της οικογένειας. Η πληρότητα της οπτικής του σύλληψης υπερβαίνει τους μονοσήμαντους καθορισμούς της ιστορίας, προσδίδοντας στην αφήγηση μέσω μεγαλοφυών οπτικών αντιστίξεων μια ρευστότητα ανάλογη με αυτήν μια μουσικής συμφωνίας. Πιστέυω ότι 80 χρόνια αφότου γυρίστηκε, η ταινία εξακολουθεί να κατέχει μια περίοπτη θέση στην ιστορία του κινηματογράφου, καθώς ελάχιστοι μπόρεσαν να αξιοποιήσουν τις εκφραστικές δυνατότητες του κινηματογραφικού κάδρου σε ανάλογο βαθμό με αυτόν τον κορυφαίο γλύπτη της εικόνας.

Spiderman 3

Με την τρίτη ταινία της σειράς, Ο Sam Raimi συνεχίζει τις περιπέτειες του υπερήρωα διατηρώντας ακέραια τα βασικά χαρακτηριστικά και το ύφος των προηγούμενων. Σεναριακά η ταινία είναι λίγο πιο φιλόδοξη καθώς επιχειρεί να ενσωματώσει στην ιστορία τη διαμάχη του spiderman με τρεις αντιπάλους, αλλά και με τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού του. Αυτό το τελευταίο έδωσε σε πολλούς πρόσφορο έδαφος για να χτυπήσουν την ταινία βρίσκοντας αστείο το alter-ego της αράχνης που στην ουσία το μόνο "κακό" που καταφέρνει να κάνει είναι να ξεμπροστίασει έναν αλαζόνα και απατεώνα φωτογράφο, να ζητήσει αύξηση ως Peter Parker από το αχάριστο αφεντικό του, να ρίξει ένα μπερντάχι ξύλο στον άσπονδο και συμπλεγματικό φίλο του και να κάνει σκηνή μπροστά στην ατάλαντη και μονίμως αναποφάσιστη φίλη του. Ο Raimi αντιμετωπίζει τα παραπάνω με απόλυτη σοβαρότητα, πιστός στις ηθοπλαστικές καταβολές του κόμικ αλλά και της προσέγγισης του που αναδεικνύει την αθωότητα, την αφέλεια αλλά και την κρυφή γοητεία που εκπέμπεται από ιστορίες με παλιομοδίτικο ηθικό δίδαγμα. Ο Spiderman δεν είναι Batman και οι ταινίες του δεν προσφέρονται για παρόμοιες υπόγειες ψυχοπαθολογικές καταδύσεις. Στην ουσία πρόκειται για ιστοριούλες με πρωταγωνιστές εφήβους κατέχοντες υπερφυσικές δυνάμεις και μέσω αυτών ανταγωνίζονται είτε για την ίδια κοπέλα (με την οποία πάντα διατηρούν ασεξουαλική, πλατωνική σχέση), είτε για να βοηθήσουν την οικογενειά τους, είτε επειδή τους την έδωσε και θέλουν να σώσουν/καταστρέψουν τον κόσμο. Αυτό το φιλμικό σύμπαν αναπαριστά ο Raimi, διατηρώντας ατόφια τη μονοδιάστατη φύση των χαρακτήρων του και κρατώντας γερά τα ήνια της αφήγησης, προσπαθώντας όσο μπορεί να ενσωματώσει οργανικά τα εφέ στην πλοκή. Γενικά αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι ενίοτε ορισμένοι χαρακτήρες εξαφανίζονται από την ιστορία για κανένα μισάωρο μέχρι να επανεμφανιστούν, ο Raimi επιτυγχάνει σε ανάλογο βαθμό με τις δύο προηγούμενες ταινίες της σειράς τους στόχους του. Το ερώτημα είναι τι περιθώρια εξέλιξης υπάρχουν πέρα από αυτά τα σαφώς καθορισμένα πλαίσια ώστε η σειρά να συνεχιστεί χωρίς να αρχίσει να αυτοεπαναλαμβάνεται.

Cronos

H πρώτη ταινία του ταλαντούχου Guillermo del Toro αποτελεί μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή του βαμπιρικού μύθου, εμπλουτισμένη με μια πληθώρα αναφορών στη Ρωμαικοκαθολική Χριστιανική παράδοση αλλά και στη κινηματογραφική μυθολογία του είδους. Ο ήρωας ανακαλύπτει κατά λάθος μια μηχανική συσκευή που τρέφεται με το αίμα του και του χαρίζει ταυτόχρονα την αιώνια ζωή μετατρέποντάς τον σταδιακά σε βρυκόλακα. Φυσικά δεν είναι ο μόνος που επιδιώκει την κατάκτηση της αθανασίας (για την ακρίβεια είναι αυτός που την εποφθαλμιά λιγότερο) και η ταινία παρακολουθεί με χιούμορ το γαϊτανάκι του βαμπιρισμού δίνοντας του ενίοτε και αλληγορικές προεκτάσεις. Η ταινία βρίθει από ιδέες και η γόνιμη και πλούσια φαντασία του del Toro είναι πανταχού παρούσα. Ωστόσο πιστεύω ότι η μίξη των ειδών που επιχειρείται λειτουργεί εν τέλει εις βάρος της ταινίας, το ευτράπελο και το γκροτέσκο εκτοπίζουν το υποβλητικό και το μυστικιστικό και πολλές από τις ιδέες του σκηνοθέτη δεν βρίσκουν επαρκή αφηγηματική υποστήριξη με αποτέλεσμα να χάνουν σε αποτελεσματικότητα. Από την άλλη, ίσως απλά να μην είμαι σε θέση να εκτιμήσω την cult γοητεία της ταινίας που προϊκονομεί τις μετέπειτα ωριμότερες δημιουργίες του σκηνοθέτη όπως τα έξοχα Τhe Devil's Backbone και Pan's Labyrinth.

Sarko

The point is, ladies and gentlemen, that: Greed, for lack of a better word, is good. Greed is right; greed works. Greed clarifies, cuts through, and captures the essence of the evolutionary spirit. Greed, in all of its forms, greed for life, for money, for love, knowledge — has marked the upward surge of mankind and greed, you mark my words — will save not only Teldar Paper but that other malfunctioning corporation called the USA.

Q&A

Σηκώνοντας το γάντι που έριξαν οι φίλτατοι Auto Focus και Days of Wine and Roses, απαντώ όσο το δυνατόν αυθόρμητα στις παρακάτω ερωτήσεις:

1. Η απόλυτη ευτυχία για σας είναι;
Να βρίσκομαι όσο το δυνατόν μακρύτερα από τη μικροπρέπεια, την κακοήθεια και την ασχήμια.

2. Τι σας κάνει να σηκώνεστε το πρωί;
Η ενασχόληση με όσα με ενδιαφέρουν.

3. Η τελευταία φορά που ξεσπάσατε σε γέλια;
Όταν διάβασα μια ευφάνταστη και ταιριαστή ad hominem σε κάποιο forum.

4. Το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας είναι;
Η αναζήτηση.

5. Το βασικό ελάττωμά σας;
Έλλειψη υπομονής και ενίοτε εστίασης.

6. Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;
Στα προερχόμενα από αβλεψία ή παρανόηση.

7. Με ποια ιστορική προσωπικότητα ταυτίζεστε περισσότερο;
Με καμία. Every man makes his own history.

8. Ποιοι είναι οι ήρωες σας σήμερα;
Όσοι έχουν επίγνωση των ορίων τους και συνδιαμορφώνουν τον μικρόκοσμό τους.

9. Το αγαπημένο σας ταξίδι;
Οποιοδήποτε προσφέρεται για γόνιμες αναζητήσεις.

10. Οι αγαπημένοι σας συγγραφείς:
Νοστογιέφσκι, Σκοτ Φιτζέραλντ, Τζων Αϊρβινγκ, Τσάντλερ, Χέρμαν Εσσε

11. Ποια αρετή προτιμάτε σε έναν άντρα;
Την ευθύτητα.

12. … και σε μια γυναίκα;
Τη συμπόνοια.

13. Ο αγαπημένος σας συνθέτης;
LvB.

14. Το τραγούδι που σφυρίζετε κάνοντας ντους;
Δεν σφυρίζω ποτέ.

15. Το βιβλίο που σας σημάδεψε;
Οι Αδελφοί Καραμαζώφ, Ο μεγάλος Γκάτσμπυ

16. Η ταινία που σας σημάδεψε;
Barry Lyndon, Once upon a time in America, Eyes Wide Shut.

17. Ο αγαπημένος σας ζωγράφος;
O Iερώνυμος Μπος.

18. Το αγαπημένο σας χρώμα;
Το γκρι.

19. Ποια θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη επιτυχία σας;
Είμαι διαρκώς ανικανοποίητος

20. Το αγαπημένο σας ποτό;
Πορτοκαλάδα

21. Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο;
Μετανιώνω εξίσου για πολλά

22. Τι απεχθάνεστε περισσότερο απ’ όλα;
Τους εκπροσώπους της απόλυτης αλήθειας.

23. Όταν δεν γράφετε, ποια είναι η αγαπημένη σας ασχολία;
Να διαβάζω.

24. Ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Να χάσω κάποια από τις πέντε αισθήσεις μου.

25. Σε ποια περίπτωση επιλέγετε να πείτε ψέματα;
Όταν η αλήθεια doesn't make much difference.

26. Ποιο είναι το μότο σας;
Δεν έχω.

27. Πώς θα επιθυμούσατε να πεθάνετε;
Στον ύπνο μου.

28. Εάν συνέβαινε να συναντήσετε τον Θεό, τι θα θέλατε να σας πει;
Γιατί του αρέσει το κρυφτούλι.

29. Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτόν τον καιρό;
Uneasiness.

Lady Chatterley

Αυτή η μεταφορά του μυθιστορήματος του D.H. Lawrence από τη γαλλίδα σκηνοθέτρια Pascale Ferran αποτελεί την καλύτερη από όσες γνωρίζω μεταφορά μυθιστορήματος του συγγραφέα στην οθόνη. H πρωτογενής ερωτική έλξη μεταξύ της ηρωίδας και του επιστάτη και η σταδιακή μετουσίωση αυτής σε εκ βαθέων συναισθηματική τρυφερότητα και επικοινωνία αποτυπώνεται με εξαίσια εκφραστική λεπτότητα και βραδυφλεγή μεθοδικότητα. Η σχεδόν λυρική πανσπερμία της φύσης που υποδαυλίζει το συναισθηματικό άνθισμα των ηρώων τονίζεται με αμιγώς κινηματογραφική γραφή, χωρίς ουδεμία καταφυγή σε εύκολες και κοινότυπες λύσεις όπως η χρήση αναγνωρίσιμων λυρικών μουσικών μοτίβων που θα εκχυδάιζαν την αυθεντικότητα των καταστάσεων και θα χειραγωγούσαν τον θεατή. Η ταινία εστιάζει κυρίως στην ερωτική πλευρά του μυθιστορήματος, χωρίς ωστόσο να παραλείπει να καταδείξει και το τεράστιο κοινωνικό χάσμα που τους χωρίζει (το σκάνδαλο που προκάλεσε η έκδοση του μυθιστορήματος στην παθολογικά πουριτανική και ταξικά ιεραρχημένη βρετανική κοινωνία όταν πρωτοκυκλοφόρησε, περισσότερο πιστεύω ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι μια αριστοκράτισσα απατά τον ανάπηρο συζυγό της με έναν υπηρέτη, παρά με την πράξη τις απιστίας εν γένει). Όμορφες ερωτικές σκηνές, θαυμάσιες ερμηνείες και εμπνευσμένη σκηνοθεσία συνθέτουν αυτή την αισθαντική δημιουργία.

Daisy Miller

Υποδειγματική κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου διηγήματος του Henry James από τον ξεχασμένο κλασσικιστή Peter Bogdanovich. Ο Bogdanovich αποτυπώνει με λεπτότητα και διακριτική σάτιρα τη διάσταση αμερικανικού επαρχιώτικου αυθορμητισμού και εγκρατούς ευρωπαϊκού σκεπτικισμού, αξιοποιώντας στο έπακρο τα εκφραστικά του μέσα όπως οι ερμηνευτές, η ευρηματική αξιοποίηση των ντεκόρ, η συγκρατημένη αλλά καίρια χρήση της μουσικής, τα πλάνα σεκάνς κλπ. Πρόκειται αναμφίβολα για ένα βαθύ γνώστη των κινηματογραφικών κωδίκων. Ο μελαγχολικός ήρωας, εξευρωπαϊσμένος αμερικάνος, βρίσκεται διχασμένος απέναντι στην αυθόρμητη ερωτική έλξη που αισθάνεται για την αμερικανίδα περιηγήτρια Daisy Miller και στην ανάγκη να συμπορευτεί με τις επιταγές του κοσμικού του κύκλου που την έχει εξοστρακίσει, μην μπορώντας να ανεχθεί την επιπολαιότητα που αυτή επιδεικνύει σε αισθηματικά θέματα. Σε αυτήν την πολιτισμική διαμάχη δεν θα υπάρξει νικητής με την παραδοσιακή έννοια και ο Bogdanovich, σεβόμενος απολύτως το πνεύμα του James, καταφέρνει να προσδώσει στην ταινία την αίσθηση μια αδιαφανούς διαύγειας που υπερβαίνει τα συμβατικά σχήματα νοηματικής αποκρυστάλλωσης. To υπόκωφα θλιμμένο βλέμμα του έξοχου Barry Brown παραμένει στη μνήμη του θεατή και μετά τη θέαση αυτής της δαντελένιας δημιουργίας.

O γάμος της Μαρία Μπράουν

Μια από τις τελευταίες και αντιπροσωπευτικότερες ταινίες του ακαταπόνητου Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ. Ο Φασμπίντερ αντιπαραβάλλει την σταδιακή οικονομική και κοινωνική άνοδο μιας απλής γυναίκας αμέσως μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με την εξίσου σταδιακή συναισθηματική της απονεύρωση. Η ηρωίδα αντιλαμβάνεται ότι η λήθη του παρελθόντος στην μεταπολεμική κοινωνία είναι μονόδρομος και αφοσιώνεται ολοκληρωτικά σε μια απόλυτα ελεγχόμενη επιδίωξη της οικονομικής ευμάρειας διατηρώντας ως μόνο υψηλότερο ιδανικό τη μελλοντική συνέχιση του εγγάμου βίου που για λόγους ανωτέρας βίας έχει ανασταλεί. Πρόκειται για μια από τις πιο προσεγμένες αισθητικά και δομικά ταινίες του Φασμπίντερ, ο οποίος με το γνώριμο αποστασιοποιημένο και ενίοτε μηχανιστικό του ύφος υπερκερά τα εγγενή μελοδραματικά στοιχεία του θέματος για να κάνει ένα άμεσο πολιτικό σχόλιο για το ηθικό κενό που συνόδεψε το περίφημο μεταπολεμικό γερμανικό θαύμα. Πολυεπίπεδη ταινία που επιδέχεται πολλές αναλύσεις, με εξαιρετική ερμηνεία από τη Χάνα Σιγκούλα και ένα θαύμασια ενορχηστρωμένο σε μια δεκάλεπτη σεκάνς διφορούμενο φινάλε.